Obsada: 1 kobieta, 2 mężczyzn
"Pod jednym niebem" to tekst, który w formie dość zaskakującej, bo musicalowej, rozważa odwieczne polskie dylematy: wartość i wagę gestu buntownika, cenę, jaką za ten gest płaci społeczeństwo, krótko mówiąc, owo nieśmiertelne "bić się czy nie bić?". Ale nie jest to jedyny problem, zawarty w sztuce; splata się on bowiem ze sprawą żydowską, mówi o wzajemnych, polsko-żydowskich, uprzedzeniach, niechęciach i tragedii Żydów, którzy uważają się za Polaków, a nie chcą przy tym wyrzec się swoich korzeni.
Dylematy te roztrząsa Groński w obrazie historycznym: wielka polska Aktorka /w której możemy domyślać się Modrzejewskiej/ przyjechała w roku 1880 po zagranicznych sukcesach na gościnne występy do Warszawy. Publiczność powitała ją gorąco, a sztubacy wykorzystali tę okazję, by zorganizować patriotyczną manifestację wręczając gwieździe biało-czerwony wieniec. Zrobił się skandal, śledztwo i Aktorka została grzecznie wyproszona z miasta. W wieczór poprzedzający wyjazd,do pokoju hotelowego Aktorki przychodzi Gimnazjalista, który ów wieniec wręczał. Ich rozmowa, do której nieco później włącza się zakochany w bohaterce Pisarz /Sienkiewicz?/, stanowi treść sztuki.
Gimnazjalista, jak się okazuje, został wydalony ze szkoły z wilczym biletem; nie to jednak doprowadza go do załamania, ale wieść, że władze postanowiły zrobić zeń w oczach kolegów prowokatora, wykorzystując, zwyczajem policji, żydowskie pochodzenie chłopca i grając na tradycyjnej polskiej nieufności wobec Żydów.
Gimnazjalista, mimo że Aktorka ofiarowuje się wywieźć go z kraju, postanawia popełnić samobójstwo, bo w ten sposób może udowodnić swą niewinność. Na jego grobie Aktorka złoży wieniec ten sam, który stał się w ostatecznym efekcie przyczyną tragedii.
W ostatniej scenie sztuki rozlega się kadisz, żydowska modlitwa za zmarłych.
Źródło: "Nowe sztuki"-biuletyn informacyjny Agencji Autorskiej nr 4/88
Ukryj streszczenie
