Przedstawienia

Burleska w dziewięciu obrazach.
8 kobiet, 8 mężczyzn / Mile Rarozin - dyrektor fabry­ki akumulatorów, Perka - jego żona, Suzi - ich cór­ka, Jure Bostanac - kierownik działu w tej fabryce, Mara - jego żona, Silvije Zdrapić - księgowy w tej fabryce, Stana - jego żona, Zaki - ich syn, Sizman -inżynier, kierownik kontroli technicznej w tej fab­ryce, Melita - jego żona, Narcyza - ich córka, Jus­tin - emeryt, Panna Puf - stara panna, Mrkusa - wdo­wa, Cindrić - profesor, Robotnik ze sprężarką /epi­zod/.
I. Bresan zdobył sobie u nas renomę i uznanie jako au­tor sztuki "Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna". "Śmierć przewodniczącego komitetu domowego"
to pre­zentacja małej, zamkniętej społeczności, w której dochodzi do zakłócenia ról, swoistych przesunięć w zastarzałych i przyjmowanych jako tak oczywiste i nieuchronne, jak prawa natury, konfiguracjach i strukturach. Naruszenie tego po­rządku ujawnia,jak dalece jest on nieporządkiem, demaskuje owe struktury, ujawnia ich absurdalność, groteskowość. Zmiana w podziale ról społecznych wywołuje całą lawinę wy­darzeń, nieporozumień, katastrof, w przypadku tej sztuki o posmaku makabreski.
Tak więc. Reorganizacja systemu zarządzania budynkami mieszkalnymi, oddanie ich we władanie lokatorskich samorzą­dów powoduje konieczność ukonstytuowania się takich samo­rządów. I właśnie lokatorzy pewnej kamienicy mają dokonać wyboru przewodniczącego samorządu. Kamienicę zamieszkują osoby wcale prominentne, jest nawet jakiś dyrektor, ale że, funkcja jest najzupełniej podrzędna, chętnych brak. Powie­rzają ją więc emerytowi, prostakowi, którego cała mądrość życia sprowadza się do reguł musztry, wbitych mu niegdyś do głowy przez leitnanta jeszcze o.k. armii. Dano mu pełnomoc­nictwa, stworzono możliwości, powierzono troskę o dom i je­go mieszkańców. I się zaczęło. Nasz bohater swoje zadanie pojął więcej niż serio, po prostu śmiertelnie poważnie kre­ując się na pana życia, najwyższego sędziego, jedynego sprawiedliwego i prawodawcę. Stał się tyranem. Lokatorzy byli bezsilni, sami oddali się w jego ręce, umożliwili mu tak wspaniały rozkwit i całkowitą bezkarność,i to jeszcze w ma­jestacie prawa i wszelkich możliwych przepisów. Cierpieli licząc długie jeszcze miesiące do zakończenia kadencji. Ale niebezpieczeństwo z każdym dniem narastało.Pan przewodniczący stawał się coraz bardziej aktywny i bezwzględny, zagarniał pod swoją władzę coraz to nowe obszary życia i spraw lokatorów, i przyznać trzeba, że wiele mieli oni do ukrycia i przemilczenia. Tworzyli wcale zgrany zespół kom­binatorów, karciarzy, szkodników i kłamców. Działalność przewodniczącego była dla nich klęską. Każdy dzień groził ujawnieniem nowych matactw i przestępstw. Jeden człowiek -i to kto? - zakłócał spokój tak wygodnie i dostatnio urzą­dzonego życia tylu osób. Po prostu o jednego człowieka oka­zało się za wiele. Spisek zawiązano, metody rozpatrzono, egzekutora wylosowano. I zaczęła się zabawa w kotka i myszkę. Nieważne, że padł w niej ofiarą niewinny człowiek. Jego śmierć ku radości całego zgranego towarzystwa posłużyć mog­ła do definitywnego "załatwienia" przewodniczącego, który okazał się zbyt naiwny i prostacki dla tych przemyślnych i szczwanych, doświadczonych i zahartowanych w takich bojach przeciwników.

Biuletyn Informacyjny Agencji Autorskiej "Nowe Sztuki" nr 20/80

Ukryj streszczenie