Opera w 3 aktach; libretto: Salvatore Cammarano, wg "Narzeczonej z Lammermoor" Walter Scotta. Prapremiera: Neapol 26 IX 1835.
Premiera polska: Warszawa 1843.
Osoby: lord Henryk Ashton - baryton; Łucja, jego siostra - sopran; Sir Edgar Ravenswood - tenor; lord Artur Bucklaw - tenor; Alicja, towarzyszka i powiernica Łucji - mezzosopran; Rajmund Bidebent, kapelan zamkowy Lammermooru - bas; Norman, rezydent w zamku Lammermoor - tenor; myśliwi, pielgrzymi, ludność Lammermooru i Ravenswoodu.
Akcja rozgrywa się w Szkocji pod koniec XVI w.
Akt I. Odsłona 1. W lasach Lammermooru odbywa się polowanie. W rozmowie ze swym rezydentem, Normanem, opowiada lord Ashton o wiekowej waśni Ashtonów i Ravenswoodów, wywodzącej się stąd, że Ashtonowie zagrabili niegdyś dobra swoim sąsiadom. Lord Ashton uwikłał się w spisek mający na celu przywrócenie na tron królewicza Jakuba, a zmiana warunków politycznych doprowadziła go do ruiny materialnej. Możliwość poprawy sytuacji widzi teraz jedynie w wydaniu swej siostry za wpływowego lorda Artura Bucklawa. Tymczasem Łucja kocha z wzajemnością dziedzica Ravenswoodu, Edgara, który ocalił ją kiedyś od śmierci pod rogami rozjuszonego byka.
Odsłona 2. W zamkowym ogrodzie Łucja oczekuje Edgara, aby się z nim pożegnać przed jego wyjazdem do Francji. Dręczą ją złe przeczucia, z których zwierza się swej przyjaciółce, Alicji (aria "Regnava nel silenzio"). Przybywa Edgar i w czułych słowach oświadcza Łucji, że w imię miłości dla niej gotów jest zapomnieć krzywdy Ravenswoodów i podać rękę do zgody jej bratu. Przed pożegnaniem młodzi zamieniają pierścionki, przysięgając sobie trwałą i wierną miłość (duet "Sulla tomba").
Akt II. Łucja, dowiedziawszy się o projektach swego brata, odrzuca stanowczo rękę lorda Artura. Jednak Ashton przejął wszystkie listy Edgara, zamiast nich zaś przedstawia siostrze listy sfałszowane, z których wynika, iż ukochany ją zdradza. Zrozpaczona i zrezygnowana Łucja ustępuje i zgadza się podpisać kontrakt ślubny. Na tę właśnie scenę trafia Edgar, który przybył, aby prosić Ashtona o rękę siostry (sekstet "Chi mi frena"). Łucja nie ma sił, by mu wyjaśnić sytuację, zaś Edgar, przekonany o niestałości swej narzeczonej, z pasją rzuca jej pod nogi otrzymany przed wyjazdem pierścionek i opuszcza zamek, pozostawiając zemdloną Łucję.
Akt III. Odsłona 1. Edgar przeczuwa jednak jakiś podstęp ze strony Ashtona i wyzywa przewrotnego brata Łucji na pojedynek. Mają się spotkać niebawem w pobliżu rodzinnego grobowca Ravenswoodów.
Odsłona 2. Wielka sala balowa Lammermooru zapełnia się gośćmi, przybyłymi na ślub Łucji z lordem Arturem Bucklawem. Nadchodzi kapelan Rajmund, zwiastując obecnym tragiczną wieść; Łucja w przystępie szału zabiła swego nie kochanego małżonka. A oto pojawia się wśród zebranych obłąkana Łucja; idzie nie spostrzegając nikogo, wydaje jej się, że rozmawia z ukochanym Edgarem (aria "Il dolce suono"). Zebrani stoją jak skamieniali, przejęci grozą tragedii.
Odsłona 3. Przy grobowcu rodzinnym Edgar, rozpaczając nad rzekomą zdradą Łucji, oczekuje pojawienia się Ashtona (aria "Tombe degl' avi miei"). Ashton jednak nie przybywa, natomiast z wieży niedalekiego Lammermooru słychać posępny dźwięk dzwonu śmierci. Od strony zamku nadchodzi żałobna procesja, której uczestnicy opowiadają Edgarowi o tragicznych wydarzeniach w Lammermoorze i o śmierci Łucji. Zrozpaczony Edgar przebija się sztyletem i umiera, ostatnią myślą zwracając się do ukochanej.
"Łucja z Lammermooru" jest typowym wytworem romantycznej epoki w muzyce. Libretto opracował Cammarano na podstawie powieści Walter Scotta, którego dzieła w tym czasie cieszyły się w całej Europie niezwykłym powodzeniem. Atrakcyjność "Narzeczonej z Lammermooru" podnosił jeszcze fakt, iż Walter Scott oparł akcję swej powieści na autentycznym wydarzeniu.
Sto z górą lat nie osłabiło światowej popularności dzieła Donizettiego, które podczas pierwszych przedstawień wstrząsało widzów siłą dramatycznego napięcia. Użyte bowiem w "Łucji" środki muzycznego wyrazu - m. in. narastanie dynamiki aż do dramatycznej kulminacji, typ melodyki, pozwalający bardziej niż w dawniejszych operach wyeksponować uczuciowy ładunek tekstu, posępne tremolanda kotłów jako zapowiedź mającej się dokonać tragedii - były dla publiczności operowej w owych czasach, przed Verdim, Wagnerem i Puccinim, czymś bardzo nowym i świeżym, toteż wywierały potężne wrażenie. Dziś "Łucja z Lammermooru" cieszy się powodzeniem nie tyle dla swych walorów dramatycznych, ile dla pięknych melodii i przede wszystkim dla niezwykle efektownych partii głównych bohaterów (popisowe arie, duety, wspaniały sekstet z II aktu). Przy współczesnych inscenizacjach wprowadza się jednak często pewne skróty w partyturze - np. 1. odsłona III aktu bywa nieraz opuszczana.
Źródło: Przewodnik Operowy, Józef Kański, PWM 1997
Ukryj streszczenie
