Czas akcji: średniowiecze.
Miejsce akcji: częściowo w krainie czarów, częściowo realnie.
Obsada: 23 role męskie, 9 ról kobiecych, kilkanaście epizodów kobiecych, kilkanaście epizodów męskich.
Druk:
Sztuka w trzech aktach.
Akt I
Do zamku potężnej czarodziejki Lakrymozy przybywają na jej zaproszenie duchy, czarodzieje, czarodziejki. Kiedy zjawia się gospodyni, opowiada zebranym historię, która zarazem jest powodem, dla którego wszystkich ich tu zebrała. Otóż córka jej, zrodzona ze związku z pięknym ziemianinem, którą po jego tragicznej śmierci, zabrała z ziemi do swojego zamku i rozpieszczała tak, jak tylko pozwalały na to jej czarodziejskie możliwości, została jej odebrana przez królową wróżek, by nie została zatruta przepychem. Wyrokiem królowej dziecko zostało oddane na wychowanie ubogiemu wieśniakowi, a Lakrymozie odebrana moc czarodziejska na ziemi na tak długo, dopóki skromność córki nie odkupi jej zuchwalstwa. Tylko jeśli jej córka znienawidzi bogactwo i przed ukończeniem osiemnastu lat poślubi biedaka, który będzie jej pierwszą miłością - matka będzie mogła ją odzyskać i zapewnić jej umiarkowany dobrobyt. Przez czternaście lat córka jej rzeczywiście żyła skromnie pod opieką wieśniaka. Jednak Swar, którego względy Lacrimoza odrzuciła, postanowił się zemścić i sprawił, że chłop znalazł ogromny skarb, po czym przeniósł się wraz z wychowanicą do miasta, gdzie żyje na najwyższej stopie i próbuje zmusić dziewczynę, by wyszła za jakiegoś bogacza, choć jej serce należy do ubogiego rybaka. Lacrymoza wezwała tu wszystkich, by prosić ich o pomoc, ponieważ jutro o północy jej córka kończy osiemnaście lat. Jeżeli do tego czasu nie zostanie żoną rybaka - będzie dla matki stracona. Wysłuchawszy tej historii duchy i czarodzieje z ochotą podejmują się pomocy i pod wodzą czarodzieja Ajaksika wyruszają na ziemię.
Tymczasem w urządzonym z wielkim przepychem domu Fortunata Korzenia, owego chłopa, który przygarnął niegdyś córkę czarodziejki, trwają nieustanne uczty i hulanki. Korzeń nie wylewa bynajmniej za kołnierz i jedyną jego troską jest niewdzięczna wychowanica - Lotka, która nie tylko nie zamierza wychodzić za żadnego bogacza, ale nawet nie raczy ubrać się ani zachowywać stosownie do pozycji swojego przybranego ojca, tylko wciąż tęskni za swoim biednym rybakiem Karolkiem. Karolek też zresztą nie zapomniał o swej ukochanej i oto przybywa do jej domu, w towarzystwie przebranego za bawarskiego kupca Ajaksika., który obiecuje, że w ciągu dwóch dni wyprawi im weselisko.
Niespodziewanie jednak całą akcję przerywa powrót Korzenia. Ajaksik pospiesznie ukrywa Karolka w zaczarowanej skrzyni, a wobec gospodarza przedstawia się jako handlarz ślimakami, krewny Karolka, który przybył, aby wstawić się za kuzynem. Korzeń oburzony taką bezczelnością zdecydowanie odmawia i zaklina się, że póki się nie zestarzeje i będzie miał dość siły, aby się temu małżeństwu przeciwstawić, nie dojdzie ono do skutku. "Umowa stoi" - mówi mu na to Ajaksik i wychodzi. Karolek, oburzony takim postawieniem sprawy przez Korzenia, zaklina się Lotce, że ponownie ujrzy go bogatym albo wcale, po czym wyskakuje przez okno. Traf chce, że ląduje akurat na głowie wychodzącego z domu Korzenia, który widząc co się dzieje, każe go ścigać jak złodzieja, a Lotkę wypędza z domu.
Akt II
Wygnana Lotka wędruje, szukając swego dawnego domu. Trafia jednak do skromnego domku w urokliwej dolince, zamieszkiwanego przez Radość. Radość przyjmuje ją serdecznie jak swoją siostrę. Mówi jej, że mężczyzna, który ją dziś wypędził, nie jest jej ojcem. Ma jednak matkę, która bardzo ją kocha i którą wkrótce pozna. Obiecuje jej też, że jeszcze dziś połączy ją z ukochanym Karolkiem.
Tymczasem w domu Korzenia, w którym trwa nieprzerwana hulanka, zjawia się niespodziewany gość - Młodość. Przybyła, by bo wielu wspólnie spędzonych latach raz na zawsze rozstać się z Korzeniem. Jakiś czas po tym do drzwi puka Starość i choć Korzeń nie chce wpuścić jej do środka, wchodzi siłą i zapowiada, że odtąd zamieszka razem z nim. Zwykle - mówi - uprzedza wcześniej o swoim nadejściu, ale za to, że Korzeń przegnał z domu dobre, kochające dziecko, przysłano ją już teraz. Po jej przybyciu, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki czterdziestoletni Korzeń staje się starcem. Gdy sobie to uświadamia, przeklina całe swoje bogactwo i wtedy - zgodnie z umową, którą kiedyś zawarł ze Swarem - jego dobra, dom, pieniądze znikają. Korzeń znajduje się teraz znów, jako biedny chłop, w swojej dawnej, podupadłej chatce w lesie.
Swar, widząc, że cały jego plan pognębienia Lakrymozy legł w gruzach, wzywa na pomoc Wstręt i postanawia zemścić się jeszcze inaczej. Postanawia zawieść rozpaczającego nad utratą ukochanej Karolka do zaczarowanego pawilonu, w którym znajduje się pierścień, zapewniający posiadaczowi niezmierzone bogactwa. Aby go zdobyć, trzeba strącić za jednym zamachem dziewięć kręgli - zaklętych duchów, które strzegą pierścienia. Gdy jednak śmiałkowi nie uda się to za pierwszym razem - zginie. W ten sposób, choćby Karolek dopiął swego i wziął za żonę Lotkę, nie będzie już przecież biedakiem i klątwa rzucona niegdyś na Lakrymozę nie zostanie zdjęta. I rzeczywiście, Karolek, doprowadzony do zaczarowanego pawilonu przez złe duchy, strąca wszystkie kręgle i zdobywa pierścień.
Akt III
Zdobywszy zaczarowany pierścień Karolek buduje wielki, wspaniały pałac i wyrusza na poszukiwanie Lotki. Radość, dowiedziawszy się co się stało, udaje się razem z Lotką do tego pałacu, chcąc przekonać Karolka, aby wyrzucił pierścień. Jeśli tego nie zrobi, po dziewięciu dniach znienawidzi ludzi i siebie samego. Jedynie ten, który dobrowolnie odrzuci pierścień, może być ocalony. Karolek odmawia. Zdobył bogactwa narażając życie i dzięki nim wreszcie może dać Lotce szczęście. Wtedy Radość rzuca czar na Lotkę i odtąd ta - ledwie spojrzawszy na pierścień, czy na jakikolwiek inny klejnot - mdleje. Karol widząc, że nie może mieć jednocześnie i bogactwa i ukochanej, odrzuca pierścień i znów staje się rybakiem. Wtedy zjawia się Lakrymoza, inne duchy, czarodzieje i wreszcie Korzeń, który utraciwszy bogactwo został sprzedawcą popiołu i zrozumiał wreszcie swoją głupotę. Teraz wraz z Lakrymozą błogosławią młodym, i odbywa się ceremonia zaślubin. W prezencie ślubnym Lakrymoza, nie mogąc obdarzyć młodych brylantami, darowuje im przepiękny teren rybacki, a Radość - zaczarowany wodospad - źródło zapomnienia o smutku..
Ukryj streszczenie
