Przedstawienia

"Nie-Boska komedia"- jest dramatem metafizycznym w czterech częściach. Metafizycznym w tym sensie, że dotyczy losu i przeznaczeń człowieka, Dobra i Zła, toczących walkę nie tylko w historii, ale w człowieku i o człowieka. W dramacie Krasińskiego centralną postacią owego metafizycznego planu utworu jest Hrabia Henryk, a ponieważ on również jest reprezentatywnym bohaterem części III i IV, poświęconym obrazowi rewolucji, można powiedzieć, iż ta właśnie postać łączy w organiczną całość metafizykę i historię oraz poszczególne części "Nie-Boskiej". Wszystkie części dramatu odsłaniają moralne skazy Hrabiego Henryka, jego błędy i winy, które nie ujmując mu nic z wielkiego wymiaru osobowości, nie czynią z niego bohatera bez zmazy, bohatera pozytywnego. A jest Hrabia Henryk obarczony ciężkimi winami już w prywatnym dramacie swego życia. Jak wolno przypuszczać, jest on wybitnym poetą, wszakże artystą skażonym skrajnym egotyzmem, poetą który nie posiada daru rozróżniania prawdy od fałszu, pięknostek od piękności. Ruina życia rodzinnego i śmierć żony mogą więc być potraktowane nie tylko jako prywatna wina Hrabiego Henryka- złego męża, lecz także, a może przede wszystkim, jako krytyka ekstremów estetyki romantycznej, rozziewu między ideałem a zwykłością i pogoni za absolutem sztuki jako jedynym ocaleniem. Toteż uwielbiona poezja położy się ironicznie mściwym piętnem na życiu Hrabiego Henryka: poetessą stanie się żona-wariatka, poetą- syn Orcio, kwintesencja romantycznych wyobrażeń o poezji jako chorobie, nawiedzeniu, swoistym opętaniu przez tajemne siły natury. W częściach III i IV Hrabia Henryk staje się człowiekiem publicznym i osobistością działającą, czynnie zaangażowaną w historię. Arystokraci i bogaci bankierzy prowadzą walkę z rewolucjonistami. Arystokratami dowodzi Hrabia Henryk, na czele obozu rewolucji stoi Pankracy. Arystokracja - hrabowie, różnej narodowości książęta - to ludzie tchórzliwi, myślący jedynie o ratowaniu własnego życia, nawet za cenę honoru, pozbawieni godności osobistej. Tylko Hrabia Henryk zachowuje swą godność w obliczu klęski i aby nie być upokorzonym przez wroga popełnia samobójstwo. Nie jest jednak pozbawiony wad, staje na czele obrońców Św. Trójcy z pobudek czysto egoistycznych. Cieszy go szansa odegrania roli przywódcy. Pogardza zarówno tymi którymi dowodzi, jak i tymi z którymi walczy. Podobnie jak Henryk arystokratami, tak Pankracy pogardza rewolucjonistami i jako jedyny ma świadomość celów i zadań rewolucji. Krasiński przedstawił rewolucjonistów jako fanatyczny tłum, który umie burzyć stare wartości ale do tworzenia nowych się nie nadaje. Klęskę ponoszą zarówno Hrabia Henryk jaki i chwilowo zwycięski Pankracy. Krasiński wiedział, że rewolucja społeczna jest nieunikniona, a spowodowana została nędzą, krzywdą i cierpieniem ludu oraz egoizmem i zachłannością arystokracji. Ale niczego nie można zbudować poprzez zemstę i nienawiść. Społeczeństwom powinna zawsze przyświecać idea miłości Chrystusowej.

Ukryj streszczenie