Autor: Wojciech Dudzik
Wystawa Nowoczesnego Malarstwa Scenicznego, 25 września – 3 listopada 1913
Wystawa projektów dekoracji i kostiumów teatralnych, makiet scenograficznych, modeli, figurynek, szkiców i rycin, zorganizowana w salach Towarzystwa ZachÄ™ty Sztuk PiÄ™knych w Warszawie przez Franciszka Siedleckiego przy wspóÅ‚pracy StanisÅ‚awa Lewandowskiego, Tadeusza NalepiÅ„skiego, Leona Schillera i Edwarda Wittiga.
Wystawiono Å‚Ä…cznie 259 eksponatów autorstwa 29 artystów, w tym ponad 40 prac (m.in. modele sÅ‚ynnej moskiewskiej inscenizacji Hamleta) Edwarda Gordona Craiga, który sprawowaÅ‚ nieformalny patronat nad ekspozycjÄ… i byÅ‚ autorem przedmowy do katalogu wystawy.
Zbiory Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Z polskich twórców najwiÄ™cej uwagi poÅ›wiÄ™cono StanisÅ‚awowi WyspiaÅ„skiemu – zaprezentowano 14 kostiumów do BolesÅ‚awa ÅšmiaÅ‚ego i model dekoracji do I aktu Legendy. Ponadto można byÅ‚o oglÄ…dać projekty nastÄ™pujÄ…cych artystów polskich oraz angielskich, francuskich, niemieckich i rosyjskich: Lew S. Bakst (makiety do PopoÅ‚udnia fauna, Szeherezady, Ognistego ptaka, Salome), Aleksandr N. Benois (Pietruszka), Aleksander Borawski, G. Bridge, Horace Brodzky, H. Ciolkowski, Marian Dienstl, Henri Doucet, Wincenty Drabik (Erynie), Drésa (A. Salio), Antoni Dzierzbicki, Wojciech Gerson (Goplana), Aleksandr J. GoÅ‚owin (Ognisty ptak), CzesÅ‚aw Jankowski, G. Kruger, StanisÅ‚aw Maksymilian JasieÅ„ski, Karol Maszkowski, W. Ratkowski, Konstanty Rayski, NikoÅ‚aj K. Roerich, A. Rothenstein, Leon Schiller (Arlekin miÅ‚oÅ›ciÄ… ugÅ‚askany, Fantazya), Franciszek Siedlecki (Lilla Weneda, Samuel Zborowski, Balwierz zakochany, Sen nocy letniej), Marian Wawrzeniecki, N. Wilkinson, Alfred A. Wolmark, Andrzej Zarzycki. WstÄ™p do katalogu wystawy napisaÅ‚ Leon Schiller, tekst ten znany jest pod tytuÅ‚em MyÅ›li o odrodzeniu teatru, nadanym przez pierwszego edytora pism Schillera, Zbigniewa Raszewskiego.
Wystawa byÅ‚a pierwszym na ziemiach polskich tak dużym i reprezentacyjnym przeglÄ…dem najnowszych prÄ…dów w europejskiej plastyce teatralnej; wzbudziÅ‚a duże zainteresowanie, wprowadziÅ‚a do Polski myÅ›l reformatorskÄ… i staÅ‚a siÄ™ Å›wiadectwem przeksztaÅ‚cenia malarstwa scenicznego (choć w tytule posÅ‚ugiwaÅ‚a siÄ™ jeszcze tym sformuÅ‚owaniem) w nowoczesnÄ… scenografiÄ™; przyczyniÅ‚a siÄ™ też do spopularyzowania idei teatralnych Craiga.
Bibliografia
- Katalog Wystawy Nowoczesnego Malarstwa Scenicznego, Warszawa 1913;
- Marczak-Oborski, StanisÅ‚aw: Wystawy teatralne w Polsce 1888–1955, [w:] tenże, Obszary teatru, WrocÅ‚aw 1986;
- Korespondencja Leona Schillera z Edwardem Gordonem Craigiem, oprac. Irena Schiller, „PamiÄ™tnik Teatralny” 1968, z. 4;
- Schiller, Leon: Myśli o odrodzeniu teatru, [w:] tenże: Teatr ogromny, oprac. i wstęp Zbigniew Raszewski, Warszawa 1961;
- Siedlecki, Franciszek: Malarstwo sceniczne i architektura sceniczna, [w:] tenże: O sztuce scenicznej. ArtykuÅ‚y i recenzje z lat 1910–1929, wybór i oprac. Wojciech Dudzik, WrocÅ‚aw 1991.